“Het verhaal gaat voor”

Interview Roslund & Hellström

Wist u dat Zweden niet één, maar twee hoofdsteden heeft? Onder Stockholm bevindt zich nog een ondergrondse versie. Een volledige stad met zijn eigen bewoners en wetten.

Het Zweedse schrijversduo Anders Roslund en Börge Hellström schreef er de fascinerende thriller Het meisje onder de straat over, waarin dit onbekende aspect van de Zweedse welvaarstaat onder de loep wordt genomen.

Commissaris Ewert Grens wordt in korte tijd geconfronteerd met twee van de merkwaardigste zaken uit zijn carrière. Allereerst worden 43 Roemeense straatkinderen in de stad gedumpt door een bus die meteen rechtsomkeert maakt, niet lang daarna wordt het verminkte lichaam van een vrouw gevonden.

Het spoor van de laatste zaak leidt direct naar het labyrint van buizen en gangen onder de stad, het gebied waar zwervers en daklozen heersen en waar Ewert Grens ziende blind is.

Het meisje onder de straat is de vierde thriller van de Zweden, hun eerdere werk, met name het uitmuntende De Uitlevering, bevat zorgvuldig afgemeten kritiek op misstanden, zo nauwkeurig gedoseerd dat het spannende verhaal de boventoon voert. Ook bij dit boek is dat weer het geval.

Anders Roslund, tenger met een sardonisch baardje en dito blik: “Al vanaf het begin van onze samenwerking wisten we dat de ondergrondse stad bestond. Ons doel was de aandacht van de samenleving er op te vestigen, maar eerst wilden we vertrouwen krijgen als schrijvers en hebben we die drie andere boeken geschreven. We konden niet in onze eerste thriller al over Zweedse kinderen die onder de straat wonen schrijven.”

Börge Hellström, groot en kaal, voegt toe: “Door dit boek ontstond er een politiek debat over dit onderwerp, het hoofd van sociale zaken van Stockholm gaf voor het eerst toe dat deze wantoestand bestond en maakte geld vrij. “

Grinnikend vertelt Roslund hoe ze in een televisieprogramma deelnamen aan een discussie over dit onderwerp: “Een aan de kerk verbonden maatschappelijk werker werd gevraagd of het echt zo erg was. ‘Nee’, zei deze. We schrokken ons rot! ‘Het is nog veel erger’, ging diegene toen verder.”

Ernstiger vervolgt hij: “Dat meisje uit de titel bestaat echt, ze is dertien jaar. We maakten haar zestien, want het is allemaal al ellendig genoeg. We troffen haar aan in de Sint-Clara kerk, waar ze uren in de kerkbankjes zat.”

Gedreven valt Hellström hem nog net niet in de rede: “We hebben veel hulp gehad van de Sint-Clara, ze hebben ons geholpen contact te leggen met de kinderen, zodat we hun verhaal kunnen horen. Ze vinden net als wij dat dit niet goed is, kinderen horen niet ondergronds. Voor volwassenen ligt het anders, die hebben op een bepaald moment een keuze gemaakt.”

De op zijn zachtst gezegd markante Roslund en Hellström lijken op het eerste gezicht niets met elkaar gemeen te hebben, hoe is het duo tot de samenwerking gekomen?

Anders Roslund: “Ik ben vijftien jaar televisiereporter geweest voor de twee belangrijkste actualiteitenprogramma’s van Zweden, ik was gespecialiseerd in criminaliteit en sociale onderwerpen. Op gegeven moment zocht ik realistische informatie over reclassering. Ik belde met een organisatie die er op gericht is om te voorkomen dat misdadigers in herhaling vallen. En toen kreeg ik deze kale kerel aan de lijn.”

Hellström grijnst en wijst naar zichzelf: “Samen hebben we een grote kennis van criminaliteit en het gevangenissysteem. In die onderwerpen zijn we echt goed. We hadden de behoefte om de mensen te laten luisteren naar wat we te zeggen hebben.”

Roslund: “Maar hoe doe je dat? Als je alleen maar feitjes opsomt en pronkt met je kennis haakt iedereen af. Dus ons motto was van het begin af aan: het verhaal gaat voor. Anders lezen ze ons niet.” (Telegraaf, 2009)

Uitg. De Geus, paperback € 9,90.